Stanowisko SFP-ZAPA dot. sposobu wdrożenia w Polsce dyrektyw unijnych o prawie autorskim
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego pod koniec lipca 2020 roku rozpoczęło wstępne konsultacje publiczne dotyczące wdrożenia najnowszych dyrektyw UE w zakresie prawa autorskiego. Resort kultury zadał wszystkim zainteresowanym podmiotom 19 pytań, które miały na celu doprecyzowanie najistotniejszych zagadnień, dotyczących dostosowania rozwiązań prawnych do przeobrażeń związanych z coraz bardziej powszechną cyfrową eksploatacją utworów. Stowarzyszenie Filmowców Polskich – Związek Autorów i Producentów Audiowizualnych ustosunkowało się do wszystkich pytań pozostających w zakresie naszej działalności.
W przedmiocie dyrektywy 2019/790/UE z zadowoleniem przyjęliśmy przede wszystkim fakt, że MKiDN dostrzegło konieczność wprowadzenia zasady prawa do odpowiedniego i proporcjonalnego wynagrodzenia dla twórców, tak, aby nie pozostawało ono w sferze trudnych do realizacji rozwiązań prawnych, ale miało faktyczne znaczenie w praktyce. Dlatego, jako jeden z przykładów resort kultury wskazał wprowadzenie prawa do niezbywalnego wynagrodzenia - na wzór rozwiązania przyjętego obecnie w art. 70 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
W opinii SFP-ZAPA jest to obecnie kluczowe zagadnienie wymagające regulacji, dlatego w pełni poparliśmy w swoim stanowisku ten postulat. Niestety, w dzisiejszych czasach podmioty, które prowadzą działalność opartą na korzystaniu z cudzej twórczości w internecie, w żaden sposób nie dzielą się swoimi ogromnymi zyskami z twórcami. Od wielu lat ten kanał dystrybucji rozwija się w olbrzymim tempie i coraz bardziej wypiera tradycyjne formy rozpowszechniania utworów audiowizualnych, takie jak kino, telewizja czy DVD. Tendencja ta przybrała dodatkowo na sile w trakcie pandemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2. Z tego względu wprowadzenie prawa do wynagrodzenia w internecie jest jednym z najpilniejszych wyzwań w obecnych realiach rynkowych.
Z prawem do niezbywalnego wynagrodzenia dla twórców wiąże się również obowiązek informacyjny, którym naszym zdaniem powinien być realizowany przede wszystkim przez podmioty faktycznie eksploatujące utwory, tj. dystrybutorów kinowych lub internetowych.
Kolejną niezwykle istotną kwestą podniesioną przez MKiDN jest potrzeba licencjonowania utworów w serwisach internetowych, które udostępniają utwory umieszczane przez użytkowników, przez profesjonalne organizacje zbiorowo zarządzające prawami autorskimi oraz pokrewnymi. Rekomendujemy, by odbywało się to za pomocą rozrzedzonych zbiorowych licencji, które są niezwykle przydatnym mechanizmem przy masowej eksploatacji utworów, pozwalającym w łatwy sposób nabyć licencję oraz uzyskać wynagrodzenie dla uprawnionych, a tych uprawnionych, którzy nie są zainteresowani licencjonowaniem utworów, wyłączyć spod systemu.
W przypadku chęci zapoznania się z pełną argumentacją dotyczącą opisanych zagadnień lub odpowiedziami na inne pytania, udostępniamy treść pełnego stanowiska SFP-ZAPA:
ZAPA 7.10.2020
